Wald- und Grundbesitz GmbH is een onderdeel van de Kronospan-organisatie en beheert sinds 2003 haar bossen in de Duitse deelstaat Brandenburg. In dat jaar verkocht de staat Brandenburg een groot deel van haar voormalige militaire oefenterreinen, die eerder eigendom waren van de Brandenburgische Bodengesellschaft (BBG). Wald- und Grundbesitz GmbH verwierf toen in totaal 7.358,32 hectare op de locaties Wünsdorf (Möggelinsee-bos), Jüterbog (Heidehof-bos) en Byhlen (Drei Grenzen-bos).
De aankoop van deze bosgebieden was ingegeven door het verlangen om de natuurlijke schatten te laten zien die zich kunnen ontwikkelen op gronden die eeuwenlang intensief militair zijn gebruikt.
Voor Kronospan, ’s werelds toonaangevende producent van houtgebaseerde materialen, is hout niet enkel een economische grondstof. Het bedrijf zet zich in voor het duurzame gebruik van bossen in harmonie met de natuur. Daarom onderschrijft Kronospan de FSC-richtlijnen en voert zij bosbeheer uit volgens deze principes. Delen van de natuur- en FFH-beschermingsgebieden zijn volledig uitgesloten van houtkap, zodat de wildernis zich ongestoord kan ontwikkelen en de biodiversiteit wordt bevorderd. Zo dragen wij actief bij aan het behoud van belangrijke habitats voor talloze diersoorten.
Natuurbehoud is geen luxe, maar een existentiële noodzaak. Kronospan zet zich met grote inspanning in voor de bescherming, ontwikkeling en het behoud van de laatste natuurlijke oases.
sorganisatie
Het management van Wald- und Grundbesitz GmbH wordt ondersteund door een FSC®-beheerfunctionaris, bosbouwkundigen en bosbeheerders bij het toepassen van de FSC®-principes. Bosbouw- en landbouwkundig ingenieurs zijn verantwoordelijk voor het dagelijkse bosbeheer in de verschillende districten. Zij worden ondersteund door ervaren bosarbeiders die zich bezighouden met onderhoud, het aanplanten van jonge bomen, afrastering, padonderhoud, bosbescherming en natuurlijke verjonging.
De onderneming bestaat uit drie vestigingen, verdeeld als volgt:
| Möggelinsee | Drei Grenzen | Heidehof | Total area | |
|---|---|---|---|---|
| woodland | 3.671,12 ha | 1.772,85 ha | 1.437,19 ha | 6.881,16 ha |
| non woodland | 244,78 ha | 64,97 ha | 97,37 ha | 407,12 ha |
| other areas | 65,49 ha | 0,91 ha | 3,64 ha | 70,04 ha |
| total | 3.981,39 ha | 1.838,73 ha | 1.538,20 ha | 7.358,32 ha |
| Bedrijfsnaam | Wald- und Grundbesitz Gmbh |
| Rechtsvorm | Gesellschaft mit beschränkter Haftung (besloten vennootschap) |
| Doel van het bedrijf | Waldbewirtschaftung |
| Directeur | Tino Hesse |
| Hoofdkantoor | Leopoldstaler Straße 195, 32839 Steinheim |
| Telefoon | +4952389840 |
| fax | +495238984440 |
| office.sa@kronospan.de |
sorganisatie
| Möggelinsee | Drei Grenzen | Heidehof | Totale gebied | |
|---|---|---|---|---|
| Woodland | 3.671,12 ha | 1.772,85 ha | 1.437,19 ha | 6.881,16 ha |
| Non woodland | 244,78 ha | 64,97 ha | 97,37 ha | 407,12 ha |
| other areas | 65,49 ha | 0,91 ha | 3,64 ha | 70,04 ha |
| total | 3.981,39 ha | 1.838,73 ha | 1.538,20 ha | 7.358,32 ha |
Het management van Wald- und Grundbesitz GmbH wordt ondersteund door een FSC®-beheerfunctionaris, bosbouwkundigen en bosbeheerders bij het toepassen van de FSC®-principes. Bosbouw- en landbouwkundig ingenieurs zijn verantwoordelijk voor het dagelijkse bosbeheer in de verschillende districten. Zij worden ondersteund door ervaren bosarbeiders die zich bezighouden met onderhoud, het aanplanten van jonge bomen, afrastering, padonderhoud, bosbescherming en natuurlijke verjonging.
De onderneming bestaat uit drie vestigingen, verdeeld als volgt:
| Bedrijfsnaam | Wald- und Grundbesitz Gmbh |
| Rechtsvorm | Gesellschaft mit beschränkter Haftung (besloten vennootschap) |
| Doel van het bedrijf | Waldbewirtschaftung |
| Directeur | Tino Hesse |
| Hoofdkantoor | Leopoldstaler Straße 195, 32839 Steinheim |
| Telefoon | +4952389840 |
| fax | +495238984440 |
| office.sa@kronospan.de |
Wald- und Grundbesitz GmbH hanteert een FSC®-beheersysteem voor duurzaam, economisch verantwoord, milieuvriendelijk en sociaal rechtvaardig bosbeheer. De activiteiten worden uitgevoerd volgens de nationale standaard: de Duitse FSC®-standaard versie 3.1 (vanaf 1 november 2024).
De tien wereldwijde FSC-principes worden volledig toegepast, continu bewaakt en strikt nageleefd.
| 1) | Naleving van alle toepasselijke wetten |
|---|---|
| 2) | Behoud of verbetering van het sociaal en economisch welzijn van werknemers |
| 3) | Respect voor de rechten van inheemse volkeren |
| 4) | Verbetering van het welzijn van lokale gemeenschappen |
| 5) | Economisch, sociaal en ecologisch duurzame productie |
| 6) | Behoud, herstel en bescherming van ecosysteemdiensten |
| 7) | Opstellen van een duurzaam beheersplan |
| 8) | Aantonen van voortgang richting gestelde doelen |
| 9) | Behoud van gebieden met hoge natuurwaarden |
| 10) | Volledige naleving van FSC-principes in alle beheersactiviteiten |
Alle medewerkers zijn verplicht het systeem te kennen en de procedures te volgen. Zij worden ook aangemoedigd om verbeteringen of aanvullingen voor te stellen.
De bosbouwactiviteiten werden voor het eerst gecertificeerd op 5 juli 2018. Het certificaat is vijf jaar geldig, met jaarlijkse audits. In 2023 vond de hercertificering plaats, waarbij een nieuw certificaat werd toegekend dat geldig is tot 4 juli 2028. (Het actuele FSC®-certificaat is beschikbaar via download.)
Duurzaam bosbeheer in Duitsland richt zich op het behoud van biodiversiteit, productiviteit, regeneratievermogen en vitaliteit, zonder schade aan andere ecosystemen te veroorzaken. Sinds 2003 hanteert Wald- und Grundbesitz GmbH deze principes in al haar bosgebieden.
De PEFC-bosstandaard is gebaseerd op zes criteria, vastgelegd tijdens de Ministeriële Conferentie voor de Bescherming van Bossen in Europa (Helsinki, 1993):
Inleiding/toepassingsgebied
- Wettelijke en overige vereisten
- Bosbronnen
- Bosgezondheid en vitaliteit
- Productiefunctie van bossen
- Biodiversiteit in bosecosystemen
- Beschermende en regulerende ecosysteemdiensten
- Sociaal-economische functies van bossen
Op 6 juli 2020 verklaarde het bedrijf vrijwillig de PEFC-normen voor alle drie de bosgebieden te volgen. Dit werd bevestigd met een certificaat van 22 juni 2021, geldig tot 18 mei 2026. (Het actuele PEFC-certificaat is beschikbaar via download.)
Hier stellen wij onze drie bosgebieden voor, die ooit militaire oefenterreinen waren en nu bloeiende natuur- en recreatiegebieden zijn geworden: Möggelinsee, Drei Grenzen, en Heidehof. Dankzij jarenlange inzet en zorgvuldig beheer zijn deze gebieden veranderd in leefgebieden voor talloze planten- en diersoorten, en vormen ze nu duurzame bosbouwzones in harmonie met mens en natuur.
Wald- und Grundbesitz GmbH verwierf in 2003 de eerste percelen van de Brandenburgische Bodengesellschaft (BBG) – kavels 1, 2 en 3. Een jaar later volgde kavel 4, het noordelijke deel van de bosbouwonderneming. De bosbouwonderneming is genoemd naar de Grote en Kleine Möggelinmeren, gelegen in het gelijknamige FFH-gebied.
Het MÖGGELINSEE-bos, een aaneengesloten gebied van ongeveer 4.000 hectare, ligt circa 40 km ten zuiden van Berlijn en strekt zich uit over de districten Teltow-Fläming en Dahme-Spreewald. De percelen werden in 2003 en 2004 van de BBG verworven als “MÖGGELINSEE-bos”, bestaande uit de vier kavels Lebersee, Möggelinseen, Schirknitzberg en Zehrensdorfer Pfuhl.
Op het terrein liggen vier grote meren:
- het Grote Möggelinmeer – 50 ha
- het Kleine Möggelinmeer – 13 ha
- de Lebersee – 15 ha
- de Zehrensdorfer Pfuhl – 3 ha
Alle meren zijn verpacht aan visser Andreas Schulz uit Wünsdorf. In de afgelopen tien jaar is een uitgebreid netwerk van paden volledig ontdaan van munitie. Er zijn talrijke maatregelen genomen om bosbranden te voorkomen, waaronder padconstructie, verwijdering van munitie en afval, regelmatige brandweeroefeningen en de aanleg van brandgangen. Daarnaast is het aandeel loofbomen langs openbare wegen vergroot. Tot slot zijn we trots op onze goede samenwerking met de vrijwillige brandweer en de brandweercommandant van de stad Zossen.
Militair oefenterrein Lieberose (totale oppervlakte: 26.730 ha)
- Militair gebruik begon in 1887 met het Keizerlijk Wendisch oefenterrein – een testlocatie voor nieuwe wapensystemen.
- In 1945 werd het overgenomen door het voormalige Rode Leger en verder uitgebreid naar het oosten.
- Het terrein werd intensief gebruikt als grootschalig manoeuvreergebied, met tank-, artillerie-, raket- en lucht-grond-schietbanen, tot 1992.
Wald- und Grundbesitz GmbH verwierf het bosgebied als LOS 1, bestaande uit ongeveer 1.830 hectare van het voormalige militaire oefenterrein Lieberose. De overdracht vond plaats op 25 augustus 2008, toen de Brandenburgische Bodengesellschaft het terrein overdroeg aan de regering van de deelstaat Brandenburg onder de naam “Drei Grenzen”-bos.
De naam “Drei Grenzen” verwijst naar het kruispunt waar de drie districten Dahme-Spreewald, Oberspreewald-Lausitz en Spree-Neiße elkaar ontmoeten. Daarnaast kwamen hier historisch gezien de voormalige boseigenaren Houwald, von der Schulenburg en de Koninklijke Pruisische Toren samen.
Het “Drei Grenzen”-bos, een aaneengesloten bosgebied van circa 1.830 hectare, ligt ongeveer 110 km ten zuidoosten van Berlijn in de districten Dahme-Spreewald en Spree-Neiße, in de heide- en merenregio van Oost-Brandenburg. Het bosgebied bevindt zich aan de oostzijde van het voormalige militaire oefenterrein en omvat de districten Byhleguhre, Byhlen, Fehrow en Schmogrow.
Het gebied vormt een toevluchtsoord voor heide- en bosecosystemen op voedselarme zand- en binnenduinen. De bossen worden voornamelijk gekenmerkt door Märkische korstmos-dennenbossen, aangevuld met wintereik-dennenbossen. Het bos ligt in het groeigebied “Centraal Brandenburgs dalzand- en moreneland”, gevormd door de Weichsel-ijstijd. De grens van dit groeigebied loopt door het zuidelijke deel van de onderneming en scheidt het noordelijke gedeelte (met smeltwaterafzettingen in het “Beeskower Platte”-gebied) van het zuidelijke deel met de dalsanden van het Oberspreewald-laagland – het gletsjerdal uit de Weichsel-ijstijd. Een deel van het gebied ligt in het natuurreservaat “Lieberoser Endmoräne”, een zandlandschap in het jonge morenegebied dat nog steeds zeer voedselarm is.
De klimaatomstandigheden variëren van droog continentaal laaglandklimaat tot matig droog continentaal klimaat. De gemiddelde jaartemperatuur bedraagt 8,6°C, en de jaarlijkse neerslag ligt tussen 470 en 540 mm, wat wijst op een beperkte water- en nutriëntenbeschikbaarheid. Het klimaat is sterk continentaal, met temperatuurpieken van +35°C in de zomer en -30°C in de winter.
Militair oefenterrein Heidehof/Jüterbog Oost (totale oppervlakte: 11.940 ha)
- Gebruik begon al tijdens de keizertijd. Voormalige landbouwgronden met lage opbrengsten werden voor militair gebruik aan het leger verkocht. In die tijd was HEIDEHOF een boerderij.
- Na een grote bosbrand in 1943, waarschijnlijk opzettelijk aangestoken, begon de Waffen-SS met de aanleg van het geplande grote militaire oefenterrein.
- In 1945 werd het terrein overgenomen door het Rode Leger en vervolgens uitgebreid.
- Er volgde een intensief militair gebruik als grootschalig manoeuvreergebied, ook binnen het kader van het Warschaupact, met een chemisch oefenterrein, een veldvliegveld, artillerie-, tank-, raket-, lucht- en grondschootterreinen, evenals een omvangrijk rij-oefenterrein voor tanks; de laatste tankschietoefening vond plaats in 1992.
Op 12 oktober 2006 verwierf Wald- und Grundbesitz GmbH het gebied Heidehof, aangeduid als Kavel 1 van het voormalige militaire oefenterrein Heidehof–Jüterbog Oost (totale oppervlakte: 11.940 ha), van de Brandenburgische Bodengesellschaft van de deelstaat Brandenburg; het stond toen bekend als het “Heidehof”-bos.
Het Heidehof-bos, een aaneengesloten bosbezit van circa 1.450 ha, ligt ongeveer 100 km ten zuiden van Berlijn in het district Teltow-Fläming. Het bosgebied bevindt zich aan de westelijke rand van het voormalige oefenterrein en omvat de districten Kolzenburg, Neuhof, Werder en Markendorf. Het terrein ligt in de oostelijke uitlopers van het groeigebied “Fläming”, met het “Fläming-Altmoränenland” als groeidistrict, gekenmerkt door een heuvelachtige eindmorene en een zacht golvend grondmorenelandschap.
Dit gebied omvat het 1.200 hectare grote natuurreservaat “Heidehof–Golmberg”, een van de grootste binnenlandse duingebieden van Duitsland, met uitgestrekte zandheiden en bossen van den, berk, esp en eik. Ongeveer 240 hectare in het zuidoosten ligt buiten dit natuurreservaat.
In de afgelopen tien jaar is een netwerk van paden aangelegd dat volledig van munitie is ontdaan. Er zijn aanzienlijke personele en financiële middelen geïnvesteerd in preventieve bosbrandbescherming, padconstructie en het ruimen van munitie en afval. Daarnaast zijn langs de buitenranden brandbeschermingsstroken aangelegd om de dorpen te beschermen. Wald- und Grundbesitz GmbH onderhoudt goede relaties met de omwonenden en de verantwoordelijke autoriteiten, die onze inspanningen waarderen en ondersteunen. We hebben uitstekende contacten met de lokale vrijwillige brandweerkorpsen en de districtsbrandweercommandant van Teltow-Fläming, zodat bij brand of een calamiteit onmiddellijk kan worden opgetreden.
